30 jaar Rijvereniging De Hazelaar
Afgelopen weekend is het 30-jarig jubileum van Rijvereniging De Hazelaar gevierd, onderdeel van de Hippische Alliantie Rotterdam. De vereniging was een initiatief van de Adriaanstichting om door middel van het paardrijden een bijdrage te leveren aan de fysieke - en mentale ontwikkeling van de ruiter naast het zo zelfstandig mogelijk leren rijden. Het paard werd gezien als een superfysiotherapeut. De bewegingen van de paardenrug stimuleren de spieren die nodig zijn voor een goede zithouding en voor het lopen. Door te bewegen, tasten, beweging voelen, zien en horen verbeteren ook het lichaamsbesef en de ruimtelijke oriëntatie. Hulpmiddelen zoals aangepaste teugels en zadels werden door therapeuten van de Adriaanstichting ontwikkeld en sommige werden door de technische dienst gemaakt.
Daarnaast was er een recreatief doel: Plezier en ontspanning tijdens het rijden in de manege en in de natuur. En beoogde de stichting doorstroming naar lessen voor mensen zonder beperkingen. Bij de Hazelaar is dat mogelijk.
Mevrouw Susan Nout, kinderfysiotherapeut, oud bestuurslid schreef een mooi verhaal over de eerste 10 jaren van De Hazelaar en het rijden door kinderen met motorische beperkingen in Rotterdam van 1976 tot 1986.
Begin 1976 zaten een paar paramedici en een revalidatie-arts bijeen van het kinderrevalidatiecentrum de “Adriaanstichting”, toen nog gevestigd aan de Straatweg.
De arts vertelde dat hij gebeld was door een boer die een stukje land had bij de Rotte met een paar pony's . De boer zag de kinderen in rolstoelen wel eens voorbij komen en wilde graag wat voor die “ongelukkige kinderen” doen. Elke week een rondje op zijn land, zouden ze vast erg leuk vinden. Dit was het begin van het paardrijden voor kinderen met een motorische beperking in Rotterdam.
Wat een leuk voorstel ! Maar ja, liever niet in storm en regen in een drassig weiland. Kon er niet in een manege gevonden worden? Een kleine groep fysio- en ergotherapeuten is zich hiervoor gaan inzetten samen met een revalidatiearts. Er is contact opgenomen met de Federatie Paardrijden Gehandicapten (FPG) en daarna zijn oriënterende bezoeken afgelegd aan verschillende maneges, waar met kinderen met motorische beperkingen gereden werd. Na een bezoek aan de stichting “Madurodam” in Den Haag zijn er serieuze plannen gemaakt om te gaan rijden bij een gastmanege in de buurt met 6 kinderen.
Er volgden besprekingen met ponyclub “de Schieruiters” bij Zestienhoven en met een FPG instructrice.Gelijktijdig zijn de eerste stappen gezet om een stichting op te richten.
Na de zomervakantie, in september 1976, werd al gestart met een groep van 6 kinderen met ernstige motorische beperkingen van de Adriaanstichting. Zij moesten onder schooltijd (de onrendabele uren) gaan rijden en de juiste rij-instructie voor deze groep kinderen moest via de Adriaanstichting geregeld worden. Vrijwilligers van de ponyclub haalden de pony's uit de wei of uit de stal en zadelden ze op. Het Steun- en Bouwfonds van de Adriaanstichting zorgde voor de eerste financiële middelen. Op 3 december 1976 is de Stichting Pony- en Paardrijden Gehandicapten Rotterdam (SPPGR) opgericht.
De Adriaanstichting had in die tijd één dag per week gratis de beschikking over een rolstoelbus, die het eerste jaar gebruikt kon worden. Het was een oude bus, die niet aan de juiste eisen voldeed, maar de medewerkers waren er heel blij mee. Zo kwamen ze een keer vast te zitten in de modder op het terrein van de manege. Gelukkig schoten de mannen van de autosloop, onze buren, te hulp.
In 1979 bezochten enkele medewerkers en bestuursleden een internationaal congres van de Wereld Federatie voor Hippotherapie, over het paardrijden voor mensen met een beperking, te Warwick in Engeland. Er waren uitstekende lezingen, workshops en demonstraties. Er werden ervaringen uitgewisseld en contacten gelegd met enthousiaste collega's uit de hele wereld. Dr. A. van Vliet, neuroloog verbonden aan de Adriaanstichting en zelf ruiter, hield een interessante lezing.
Elk jaar kwamen er nieuwe lessen bij, eerst op de middagen, later ook op de avond.
Al in 1979 werden de eerste plannen gemaakt voor de bouw van een eigen manege. Er werd toen gereden met bijna 40 kinderen, 50 was het maximum aantal kinderen dat geplaatst kon worden. Volwassenen meldden zich ook aan. Zij werden doorverwezen naar Den Haag. De wachtlijst groeide. Er werden ook al plannen gemaakt om de doelgroep uit te breiden.
Het werven van vrijwilligers was bijzonder geregeld. Naast hulpen via de Vrijwilligers-vacaturebank waren er eerstejaars studenten fysiotherapie. Zij werden tijdens hun kennismakingskamp op de Veluwe voorgelicht over hun stage als vrijwilliger.
Een voorbeeld wat het rijden voor iemand met motorische beperkingen kan betekenen :
“Veel indruk maakte een leerling van de Mytylschool, een leeftijdgenoot van de studenten fysiotherapie. Zij kwam vertellen over haar plezier in paardrijden en de invloed van het rijden op haar leven. Rijdend in een aangepaste elektronische rolstoel keken mensen altijd op haar neer of spraken tegen haar begeleider. Op de pony keek zij op de mensen neer. Doordat haar zitbalans door het paardrijden verbeterde had zij minder hulp nodig bij de activiteiten van het dagelijks leven, zoals het aan- en uitkleden.
Ze genoot van het draven en zelfs galopperen, het kon haar niet hard genoeg gaan en dat met zo min mogelijke hulp. Zij kon iets wat haar ouders niet konden.”
Op 10 oktober 1981 werd het eerste lustrum van de SPPGR gevierd. In de nacht voor het feest dreigde een storm het programma nog in de war te sturen, want 's morgens bleken twee van de drie tenten te zijn ingestort. Dankzij de geweldige hulp van de Schieruiters stonden ze snel weer overeind en kon het feest op tijd beginnen. Het rijprogramma bestond uit de volgende onderdelen: carrousel, ridderspel, acrobatennummer, cavaletti lopen, pas de deux en een sprookje. De kinderen waren prachtig verkleed en geschminkt en iedereen was onder de indruk van de voorstelling.
Jaarlijks werd ter afsluiting van het rij-jaar een feestmiddag georganiseerd, een paar keer zelfs een puzzelrit in de tuin van de Adriaanstichting en de Mytylschool aan de Ringdijk.
Een belangrijke gebeurtenis was ook het verkopen van de eerste kinderpostzegel in 1982, door een van onze ruiters, aan de toenmalige burgemeester van Rotterdam Bram Peper. De Stichting was heel blij met de gift van de Kinderpostzegelactie, die was bestemd voor de toekomstige aangepaste manege.
Eind 1983 werd de samenwerking met de Schieruiters beëindigd. Tot de eigen, aangepaste manege was gerealiseerd werd gereden en les gegeven bij twee gastmaneges, te weten de Rotterdamse manege “de Jockeyclub” en manege “Lansbergen” in Bergschenhoek.
Na een lange periode van onderhandelen werd in 1985 eindelijk opdracht tot de bouw van een manege gegeven.
In oktober 1986 kon de manege door Rijvereniging “De Hazelaar” in gebruik genomen worden. Dit betekende dat eindelijk uitbreiden mogelijk werd. Iedereen die op de wachtlijst stond werd opgeroepen door de intakecommissie, scholen en instellingen werden benaderd. Sneller dan verwacht werden nieuwe lessen gevormd. Er waren veel nieuwe medewerkers nodig: instructrices, therapeuten, artsen, bestuursleden en natuurlijk de vrijwilligers om de kinderen, pony's en paarden te begeleiden. Op 9 oktober 1987 opende de wethouder van Sport en Recreatie officieel de manege van Rijvereniging “De Hazelaar”.
Vanaf 1976 tot 1986 reden er alleen kinderen met motorische beperkingen die verwezen werden door de kinderrevalidatieartsen van de Adriaanstichting, nu Rijndam geheten. De lessen werden toen nog vergoed door de ziektekostenverzekering als ze werden begeleid door een fysio- of ergotherapeut.
Vanaf 1986 werden nieuwe groepen gevormd voor blinde, slechtziende en dove kinderen en kinderen met verstandelijke en meervoudige beperkingen. Ook gingen er volwassenen paardrijden.